ŞİDDETLİ ÖKSÜRÜĞÜNÜZ VARSA BOĞMACA HASTALIĞINA DİKKAT EDİN!

ŞİDDETLİ ÖKSÜRÜĞÜNÜZ VARSA BOĞMACA HASTALIĞINA DİKKAT EDİN!
 
Boğmaca enfeksiyonu BordetellaPertussis gram negatif bakterisinin neden olduğu bir solunum yolu enfeksiyonudur. Pertussis kelimesi Türkçe anlamıyla hastalığın en yaygın ve en belirgin belirtisi olan şiddetli öksürük anlamına gelmektedir. Öksürük sonrasında derin bir solunum yapıldığı için hastalar ses çıkardığı için bağırırcasına öksürük şeklinde de adlandırılmaktadır.
 
Boğmaca aynı evde yaşayan ve hastalığa karşı bağışık olmayan kişiler arasında %80-100 ve bağışık olan toplulukta %20 atak hızıyla oldukça bulaşıcı bir hastalıktır. Enfeksiyon günümüzde tüm dünyada  oldukça yaygındır, her 3-5 yılda bir dönüşümlü salgınlar (bu salgınlar yaygın aşılamaya rağmen devam etmektedir) yapmaktadır. Boğmaca tüm aylarda olabilir, bununla beraber boğmaca salgınları yaz ve sonbahar aylarında en üst seviyede görülür.
 
Boğmaca hastalığında bağışıklık çok önemli bir yere sahiptir. Tam hücre boğmaca aşılamasından sonra yaklaşık 12 sene boyunca kişi iyi bir şekilde boğmaca hastalığına karşı korunmaktadır. Yenidoğanların 3. doz aşılamasından sonra bu koruma en az 6 sene boyunca devam etmektedir. Eğer 4-5 yaşlarda aşılama devam eder ise bu süre daha da uzun sürmektedir. Ayrıca boğmaca geçiren bir bireyin ömür boyu bu hastalığa karşı bağışıklık kazandığı varsayılmaktadır.
 
Boğmaca Enfeksiyonunun Belirtileri Nelerdir ?
 
Boğmaca enfeksiyonunda görülen belirti ve bulgular yaşa bağlı olarak değişse de uzamış öksürükler ile seyreden bir hastalıktır. Klasik boğmaca genel olarak okul çağındaki çocuklarda görülse de yetişkinlerde de hiç de azımsanmayacak miktarda görülmektedir. Bu nedenle görülen belirti ve bulguların şiddeti kişiden kişiye göre değişiklik göstermektedir.
 
Ortalama 10 günlük bir kuluçka döneminden sonra burun akıntısı, balgam, hafif öksürük, ateş ve kırgınlık ile karakterize olan, normal üst solunum yolları enfeksiyonu belirtileri ile benzerlik gösteren belirti ve bulgular ortaya çıkar. Bu belirtiler yaklaşık 2 hafta boyunca devam eder ve sonrasında paroksimal faz olarak da adlandırılan, şiddetli belirtilerin görülmeye başlandığı evreye giriş yapılır. Bu evrede öksürüklerin sıklığı ve şiddeti artar, kişiye kasılma tarzı spazmlar yaşatır. Ayrıca bu dönemde görülen öksürükler ataklar halinde gelişir ve bir öksürük atağında yaklaşık 10 kez öksürme meydana gelir. Hastada meydana gelen bu öksürük krizlerinden sonra kusma ve balgam çıkarma gibi tablolar gelişebilir. Öksürük atağında son öksürükten sonra derin bir solunum yapıldığı için yüksek sesli bir iç çekme sesi duyulur.
 
Öksürük atakları sırasında hastada göz belirginleşmesi, siyanoz ve dilin ısırılması gibi tablolar ortaya çıkabilir ancak hasta öksürük atakları dışında herhangi bir anormal görüntü ortaya çıkarmaz. Ataklar saat başı görülebileceği gibi günde 5’i geçmeyebilir. Bu ataklar gece saatlerinde daha artış gösterir ve kişinin uykusunu bölerek yaşam kalitesini büyük oranda etkiler.
 
Hastalarda iştah kaybı görüldüğü için kısa sürede aşırı kilo kaybı gözlemlenir. Bu kilo kayıpları genellikle paroksimal dönemde görülmektedir.
 
Yaklaşık 1 ay boyunca devam eden bu belirtiler sona erdikten sonra birkaç hafta daha devam eden son dönem belirtileri görülür. Bu dönemde görülen belirtileruzmandoktor netgörüşlerine göre yukarıda bahsedilen belirtilerin daha hafif halidir. Eğer bu dönemde solunum yollarında herhangi bir enfeksiyon görülür ise bu belirtiler daha şiddetli bir hale gelmektedir. Boğmaca tedavisi görülen bu belirtiler çerçevesinde değişiklik gösterebilmektedir.


 
Boğmacanın Nedenleri Nelerdir ?
 
Boğmaca enfeksiyonları BordetellaPertussis adındaki gram negatif bir bakterinin neden olduğu, solunum yollarının enfekte olduğu bir hastalıktır. Boğmacaya neden olan bu bakteri etkeni oldukça kolay bulaşan ve zaman zaman salgınlara neden olan bir bakteri türüdür.
 
Boğmaca enfeksiyonları damlacık yolu ile bulaşan bir hastalıktır. Hastalığın etkenini taşıyan konak hapşırdığında veya öksürdüğünde bakteriyi taşıyan bakterileri havaya saçar ve bu damlacığı soluyan kişi boğmaca etkeni ile enfekte olur. Ayrıca hastalar ile yakın temas kurmak, öpüşmek ve çevresinde bulunmak da boğmacanın bulaşmasına neden olabilmektedir.


 
Boğmaca Tedavisi Nasıldır ?
 
Boğmaca hastalığında başvurulan ilk tedavi yöntemi antibiyotik tedavisidir çünkü boğmaca hastalığının etkeni bir bakteri türüdür. Hastalık eğer çocuk yaştaki bireylerde meydana gelir ise yıkıcı etkileri daha fazla olabileceği için hastaların yakından takip edilmesi gerekmektedir. Hastalık özellikle öksürük atakları ile seyrettiği için çocuklar solunum açısından takip edilmelidir. Herhangi bir siyanoz esnasında hastalara acil bir şekilde solunum desteği verilmelidir.
 
Boğmacada en etkili ve birincil tedavi yöntemi antibakteriyel ilaçların kullanımıdır. Bu tedavi hastalığın erken dönem ve geç dönem belirtileri boyunca uygulanabilmektedir. Bu tedavi yalnızca hastalığın etkeni olan boğmaca etkeninin öldürülmesini sağlamaktadır herhangi bir belirtiyi ortadan kaldırmaz.
 
Boğmacada öksürük her ne kadar sık ve şiddetli olsa da enfeksiyon hastalıkları doktorları tarafından öksürük kesici ilaçlar önerilmez. Çünkü kullanılan bu ilaçlar boğmacada herhangi bir işe yaramadığı gibi ortaya çıkarabileceği yan etkiler nedeniyle daha ciddi sonuçlar doğurabilir.
 
Bunun yanı sıra çeşitli nemlendirici uygulamaları ve diğer semptomatik tedaviler ile boğmaca tedavi edilebilmektedir.